Window boot ကိုေလ့လာျခင္း

Window boot ကိုေလ့လာျခင္း

ေဆာင္းပါးရွင္ - ဧဧသက္ (ၿဖိဳးဓနဒစ္ဂ်စ္တယ္ဓာတ္ပံု)

ကြန္ပ်ဴတာသံုးသူအမ်ားစုမွာ Windows OS ကိုသံုးၾကပါသည္။ OS မတက္ေတာ့သည့္အခါ စိတ္ဆင္းရဲၾက ရသည္။ မိမိက ဘာတစ္ခုမွ မလုပ္တတ္လွ်င္ Service ကိုပုိ႔ရလိမ့္မည္။ ေရွ႕မွာတန္းစီေနေသာ ကြန္ ပ်ဴတာမ်ားရွိလွ်င္ သံုးရက္ခန္႔ေစာင့္ၿပီးမွ ျပန္ရသည္။ မိမိျမင္ေနက် interface ေျပာင္းသြားသျဖင့္ စိတ္ကသိကေအာက္ျဖစ္ရသည္မ်ဳိးရွိမည္။ Hardware (အထူးသျဖင့္ hard disk) ေၾကာင့္ျဖစ္လွ်င္ ေငြကုန္ ေၾကးက်လည္း ရွိပါလိမ့္မည္။ 1 TB hard disk တစ္လံုးကို ယခုလုိအခ်ိန္၌ပင္ ေျခာက္ေသာင္းေလာက္ႏွင့္ရႏုိင္ ၍ ေတာ္ေပေသး၏ ဆုိရပါလိမ့္မည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ Windows boot လုပ္ငန္းစဥ္ကို ေလ့လာၾကပါမည္။ ေငြကုန္ေၾကးက်ျခင္းတူလွ်င္ hard disk က storage space ႀကီးႀကီးရေသာေၾကာင့္ သံုးစြဲသူအမ်ားစုႏွင့္ ကြန္ပ်ဴတာဆုိင္အမ်ားစုက hard disk ကုိ အသားေပးေနဆဲျဖစ္ေသာ္လည္း ကြၽန္မအျမင္ျဖင့္ေျပာရလွ်င္ OS ကုိ (SSD (Solid State Drive ) ေပၚ၌ ထားၿပီး HD ကို data  သုိေလွာင္မႈအတြက္ သာ သံုးသင့္သည့္အခ်ိန္ေရာက္ေနပါၿပီ။

မီးအားအတက္အက်ျပင္းထန္ေသာျမန္မာျပည္တြင္ ကြၽန္မသံုးခဲ့ဖူးေသာကြန္ပ်ဴတာမ်ားသည္ hard disk သက္ တမ္းအမ်ားဆံုး ငါးႏွစ္သာခံပါသည္။ HD အမ်ားစု၏သက္တမ္းမွာ သံုးႏွစ္ေက်ာ္မွ်သာခံပါသည္။ ထူးဆန္းသည္ မွာ Laptop ကြန္ပ်ဴတာမ်ားမွ hard disk မ်ားျဖစ္သည္။ Hardware အတြဲအဖက္ညီ၍လား သုိ႔တည္းမဟုတ္ လွ်ပ္စစ္အားအတက္အက်ကုိ ထိန္းသိမ္းမႈအားေကာင္း၍လား ဆုိသည္ကုိ ေဝခြဲ၍မရ။ ကြၽန္မ၏ တူေတာ္ေမာင္ ကုိင္ေသာ laptop ကြန္ပ်ဴတာဆုိ လွ်င္ သက္တမ္း ၇ ႏွစ္ေက်ာ္လာခဲ့ၿပီ။ သို႔ေသာ္ HD က ေကာင္းေကာင္းႀကီး အလုပ္လုပ္ေနဆဲျဖစ္ပါသည္။

SSD တုိ႔ေစ်းက်လာၿပီး ႀကံ့ခိုင္မႈပုိအားေကာင္းလာသည္ဟုဆိုေသာ္လည္း 1 GB storage အတြက္ ကုန္က် စရိတ္ကုိ (ျမန္မာျပည္ေစ်းျဖင့္တြက္လွ်င္) SSD က HD ထက္ ေလးဆေက်ာ္ေစ်းပုိႀကီးေနဆဲျဖစ္သည္။ ႏုိင္ငံတကာေစ်းကြက္၌မူ SSD ၏ကုန္က်စရိတ္က HD ထက္ ႏွစ္ဆခြဲခန္႔သာရွိပါေတာ့သည္။ Windows OS အတြက္ SSD ကုိသံုးလွ်င္ installation လုပ္ငန္းစဥ္အလြန္ျမန္လာသည္ကုိ ေတြ႕ရပါသည္။ HD ေပၚတြင္ Windows OS တင္စဥ္က အခ်ိန္မိနစ္ေလးဆယ္ခန္႔ေပးခဲ့ရေသာ္လည္း SSD ေပၚတြင္ ဆယ့္ငါးမိနစ္ဝန္းက်င္ ခန္႔သာၾကာသည္ကုိ ေတြ႕ရပါသည္။

Windows boot တက္ရန္အတြက္ ယူရသည့္အခ်ိန္ကုိ ႏႈိင္းယွဥ္လွ်င္လည္း Free Storage Space ေျခာက္ ဆယ္ရာခုိင္ႏႈန္းက်န္ေသာ SSD တြင္ အခ်ိန္ ၂၅ စကၠန္႔ဝန္းက်င္သာယူၿပီး အလားတူအေျခအေနအတြက္ HD တြင္ အခ်ိန္ ၃၅ စကၠန္႔မွ် ယူသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။ Boot တက္ရန္ ျမန္ျခင္းေႏွးျခင္းသည္ SSD ႏွင့္ HD မတူညီမႈ တစ္ခုတည္းေပၚတြင္ မူတည္ပါသလား။ ထုိသုိ႔မဟုတ္ပါ။ BIOS ႏွင့္ UEFI ကြဲျပားမႈတုိ႔အေပၚတြင္ လည္း မူတည္ပါသည္။ BIOS ဆုိသည္မွာ Basic In put Output System ကုိ ဆုိလုိျခင္းျဖစ္ၿပီး ၂ဝ၁ဝ ဝန္းက်င္အထိ ကြန္ပ်ဴတာအမ်ားစုတြင္ အသံုးျပဳခဲ့ပါသည္။ ယခုအထိလည္း ကြန္ပ်ဴတာအခ်ဳိ႕တြင္ အသံုးျပဳ ေနဆဲ ျဖစ္ပါသည္။

UEFI မွာ Unified Extensible Firmware Interface ကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ဤဘက္ေခတ္ ကြန္ပ်ဴတာ အမ်ားစုတြင္ အသံုးျပဳေနပါသည္။ UEFI သည္လည္း basic input/output system ကိုအေထာက္အပံ့ ေပးပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ BIOS ကေပးစြမ္းေသာ အေျခခံအဆင့္ထက္ပို၍ ျမင့္ပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေခတ္ေပၚ ကြန္ပ်ဴတာမ်ားတြင္ UEFI BIOS ထည့္သြင္းေပးထားသည္ဟု ဆုိၾကပါသည္။ UEFI ၏အားသာခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ကြန္ပ်ဴ တာအမ်ားစုရွိ BIOS အား UEFI BIOS ျဖင့္ တျဖည္းျဖည္း အစားထုိး အသံုးျပဳလာလ်က္ရွိပါသည္။

BIOS သည္ကြန္ပ်ဴတာပ႐ိုဂရမ္အငယ္စားတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ ယင္းကုိ motherboard ရွိ Chip တစ္ခုေပၚတြင္ ထည့္သြင္းထားပါသည္။ ကြန္ပ်ဴတာရွိပါဝါကုိစဖြင့္လိုက္သည့္အခါ ပထမဆံုးထ၍အလုပ္လုပ္သူမွာ BIOS  ျဖစ္ သည္။ ကြန္ပ်ဴတာေပၚရွိအေျခခံ hardware မ်ား ေကာင္းမေကာင္းကုိ BIOS က စစ္ေဆးပါသည္။ အားလံုး ေကာင္းသည္ဆုိပါမွ ေရွ႕သုိ႔ ဆက္တက္ပါသည္။ ဥပမာျပရလွ်င္ ကြန္ပ်ဴတာရွိ RAM ေခ်ာင္ေနပါက Windows မတက္ပါ။ BIOS အလုပ္လုပ္မႈရပ္သြားၿပီး error message လာျပပါမည္။

အေျခခံ hardware မ်ားေကာင္း၍ ေရွ႕ဆက္တက္ႏုိင္ၿပီဟုဆုိလွ်င္ BIOS က boot sector ရွိ Code မ်ား ထ၍အလုပ္လုပ္ေစရန္ ေဆာင္ရြက္ပါသည္။ Boot sector တြင္ code မ်ားမေတြ႕ေတာ့လွ်င္ Windows boot မတက္ႏုိင္ပါ။ Boot Disk သုိ႔မဟုတ္ no operating system installed ဟူသည့္ failure message မ်ဳိး လာ၍ျပပါမည္။ ကြန္ပ်ဴတာ၏ DVD dirve ထဲတြင္ DVD အခ်ပ္တစ္ခုထည့္ထားမိလွ်င္ သုိ႔မဟုတ္ Windows အတက္တြင္ မင္မုိရီ စတစ္တစ္ေခ်ာင္းေမ့ေလ်ာ့ၿပီး စြပ္ထားမိလွ်င္လည္း ယင္း error မ်ဳိးျပတတ္ပါသည္။ DVD အခ်ပ္မထည့္ထားမိဘဲ သို႔မဟုတ္ မင္မရီစတစ္ ထုိးမထားမိဘဲ ထုိ error မ်ဳိးလာျပလွ်င္ hard disk ပ်က္ဖုိ႔ မ်ားပါသည္။

HD အားဆက္သြယ္ထားေသာႀကိဳးေခ်ာင္ေနၿပီး မမိတမိျဖစ္ေနလွ်င္ သို႔တည္းမဟုတ္ hard disk ၌ပါဝါ ေကာင္းစြာမဝင္လွ်င္လည္း error message တက္တတ္ပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ Windows boot မတက္ကာမွ်ႏွင့္ hard disk ပ်က္ၿပီဟု မယူဆသင့္ပါ။ Hard disk ေနာက္မွ လာထုိးေသာပါဝါႀကိဳးႏွင့္ data ႀကိဳးကုိ အေသ အခ်ာၾကပ္ေအာင္လုပ္ၿပီး ကြန္ပ်ဴတာကို ျပန္ဖြင့္ၿပီး စမ္းသင့္ပါသည္။ HD ေပၚရွိ boot sector သည္ မေတာ္တဆထိခိုက္၍ပ်က္ စီးျခင္း သုိ႔မဟုတ္ ကြန္ပ်ဴတာအသံုးၾကာလာ၍ boot sector ခ်ဳိ႕ယြင္းျခင္း ျဖစ္လာပါက အဆုိပါေနရာရွိ code အား BIOS သြား၍ ႏႈိးေဆာ္ျခင္းမျပဳ ႏုိင္ေတာ့ပါ။ ထုိအခါမ်ဳိးတြင္သာ HD ပ်က္ၿပီး  Windows boot  မတက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ HD ကုိျဖဳတ္ၿပီး အျခားကြန္ပ်ဴတာအေကာင္းတစ္လံုးတြင္ စမ္းပါက Detect မသိေတာ့သည္ကို ေတြ႕ရပါမည္။

Boot ကိစၥႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ေျပာရလွ်င္ MBR ႏွင့္ GPT လည္း ပါလာပါမည္။ MBR သည္ Master Boot Record ျဖစ္သည္။ MBR သည္ ကြန္ပ်ဴတာေပၚရွိ partition မ်ားအေၾကာင္းကို ေျပာသည္။ Data မ်ားထားသုိပံုကို ေျပာသည္။ MBR ေကာင္းေနလွ်င္ Device Boot ကိစၥကုိဆက္လက္ေဆာင္ရြက္သြားပါသည္။ ထုိအခ်ိန္တြင္ BIOS က သယ္ေဆာင္လာေသာ screen အမဲေပ်ာက္သြားၿပီး ေရာင္စံု Windows screen တက္လာသည္ကို ေတြ႕ရပါမည္။ MBR သည္ အားသာခ်က္ရွိသလုိ အားနည္းခ်က္လည္းရွိသည္။ MBR သည္ partition တစ္ခု အတြက္ 32 bit data ကုိသာထိန္းသိမ္းႏိုင္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ MBR ကိုအေျခခံ၍အလုပ္လုပ္ေသာ ကြန္ပ်ဴတာ တစ္လံုးတြင္ partition တစ္ခုကို 2 TB ထက္ပိုႀကီးေအာင္ ထား၍မရပါ။

ယင္းကိစၥသည္ ၁၉၈ဝ ျပည့္လြန္ႏွစ္မ်ားဆီကဆိုလွ်င္ ျပႆနာ မဟုတ္ပါ။ Hard disk တစ္လံုး၏ အရြယ္အစား သည္ 1 GB ပင္မရွိေသာ ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ယခုအခ်ိန္၌မူ ေငြေၾကးတတ္ႏိုင္လွ်င္ 10 TB ခန္႔ရွိေသာ HD သံုးလာႏုိင္ၿပီျဖစ္ရာ MBR က  ျပႆနာတစ္ခုျဖစ္လာပါသည္။ ထုိ႔ျပင္ MBR ၏အားနည္းခ်က္မွာ ကြန္ပ်ဴတာ တြင္ partition ေလးခုထက္ ပုိ၍ ပိုင္းခြင့္မရွိျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္း partition မ်ား၌ပင္လွ်င္ ႏွစ္ခုကို extended partition, Logical partition အျဖစ္ထားရပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ေခတ္ေပၚတြင္ ကြန္ပ်ဴတာႀကီးမ်ားတြင္ GPT (GUID partition table) ကုိ အသံုးျပဳလာပါသည္။ GPT ၏အားသာခ်က္မွာ hard disk တစ္လံုးေပၚတြင္ partition  ၁၂၈ ပိုင္းအထိ ပိုင္းခြင့္ရွိျခင္းျဖစ္သည္။ ထုိ႔ျပင္ GPT သည္ Zettabyte အရြယ္အစား hard disk အထိလည္း အေထာက္အပံ့ေပးပါသည္။